W niszach migdałkowych może też gromadzić się wydzielina, która spływa z chorych zatok i nosa. Problem narasta, jeśli dochodzą do tego zaburzenia w pracy ślinianek. Normalnie ślina wypłukuje bakterie nie tylko z jamy ustnej, ale przemywa także gardło i migdałki. Gdy więc jej wydzielanie maleje, bakterie biorą górę. To jest poprostu okropieństwo. Lekarz stwierdził zapalenie jamy ustnej w środę, ale już od poprzedniego piątku z Martą było kiepsko. Zaczęło się od oczu- zapalenie spojówek, potem temeratura 39 st. potem biegunka, brak apetytu, maruda…. Dopiero w srodę pojechaliśmy z nią do szpitala, bo było tragicznie! Z diety należy wyeliminować również napoje gazowane. Na szczęście pęcherzyki w jamie ustnej z czasem znikają, nie pozostawiając blizn. Opryszczka w jamie ustnej, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, może powodować bardzo silny ból, co z reguły wywołuje niechęć do jedzenia i picia. To drugie wiąże się z poważnym ryzykiem Grzybicze zapalenie gardła i migdałków to dolegliwość laryngologiczna, która występuje z powodu obecności drożdżaków ( Candida albicans) lub innych odmian grzybów. Dolegliwość ta może współtowarzyszyć zapaleniu grzybiczemu całej jamy ustnej, może również współistnieć z grzybicą migdałków podniebiennych. Zapalenie Acyklowir. W momencie, gdy opryszczka już się pojawi, należy potraktować ją preparatem o nazwie acyklowir. Działa on wybiórczo na DNA wirusa HSV, powodując zahamowanie jego replikacji. Skraca czas wystąpienia opryszczki i łagodzi objawy chorobowe. Aby dał zadowalający efekt, musi być zastosowany na samym początku infekcji. Opryszczka to czerwone, wypełnione płynem pęcherze, które tworzą się w pobliżu ust lub na innych obszarach twarzy. W niektórych rzadszych przypadkach mogą pojawić się na palcach, nosie lub w jamie ustnej. Zwykle są zgrupowane w plastry i mogą trwać dwa tygodnie lub dłużej. Zwykły wirus tzw opryszczka pospolita powoduje . fot. Adobe Stock, Ekaterina_Molchanova Spis treści: Czym jest opryszczka wargowa? Opryszczka na ustach - przyczyny Opryszczka wargowa - fazy Objawy opryszczki wargowej (zdjęcia) Opryszczka na ustach - diagnostyka Szybki sposób na opryszczkę - czy istnieje? Leczenie opryszczki na ustach Domowe sposoby na opryszczkę Czy można całkowicie wyleczyć opryszczkę? Czym jest opryszczka wargowa? Opryszczka na ustach, zwana też opryszczką wargową lub potocznie zimnem, jest najczęstszym objawem zakażenia wirusem opryszczki pospolitej HSV-1 z rodziny herpeswirusów. Jest on blisko spokrewniony z wirusem powodującym ospę wietrzną i półpasiec. Aby zostać jego nosicielem wystarczy jeden kontakt z zakażonym. Później opryszczka ma już charakter nawrotowy i pojawia się nawet kilka razy do roku. Pierwotne zakażenie opryszczką wargową może mieć ciężki przebieg z wysoką gorączką, osłabieniem, powiększeniem węzłów chłonnych i trudnością w przyjmowaniu płynów - dlatego w takich sytuacjach konieczna jest hospitalizacja. Na takie zakażenie narażone są przede wszystkim dzieci do 5. roku życia. Nawracające zakażenia przebiegają już łagodniej. Uniknąć zakażenia jest bardzo trudno, ponieważ szacuje się, że nawet 90% dorosłych osób ma wirusa opryszczki wargowej. Opryszczka na ustach - przyczyny Źródłem zakażenia opryszczką jest chory, również będący w fazie bezobjawowej reaktywacji wirusa. Do transmisji patogenu dochodzi przez kontakt bezpośredni lub przez ślinę. Okres wylęgania opryszczki wargowej wynosi 2-12 dni. Opryszczka na ustach zazwyczaj pojawia się w okresie obniżonej odporności. Sprzyjają jej: stres, przeziębienie lub inna infekcja, zmarznięcie, miesiączka, nieprawidłowa dieta, odwodnienie, niedoboru snu, urazy, po zabiegach (po peelingu, mezoterapii, wypełnianiu ust), przebywanie na słońcu. Zazwyczaj do pierwotnego zakażenia wirusem dochodzi w okresie dzieciństwa. Następnie pozostaje on w organizmie w stanie uśpienia i reaktywowany jest przez różne czynniki- mówi dr n. med. Joanna Sułowicz, specjalista dermatolog, lekarz medycyny estetycznej, SCM estetic. Aby zapobiec zakażeniu, przede wszystkim należy unikać bliskiego kontaktu z osobą, która ma opryszczkę na ustach. Najbardziej niebezpieczny jest płyn pochodzący z pęcherzyków opryszczki - to właśnie on najsilniej zaraża. Opryszczka wargowa - fazy Przebieg opryszczki wargowej charakteryzuje się występowaniem kilku faz: Faza I: objawy prodromalne, czyli zwiastujące - to mrowienie i pieczenie w okolicy ust. Pojawiają się następnie zaczerwienienie, obrzęk, ciepło, ból lub swędzenie w obszarze, w którym ujawnią się później pęcherze. Ten etap trwa 1-2 dni. Faza II: po 2 dniach powstają bolesne, wypełnione płynem niewielkie pęcherzyki ze skłonnością do gromadzenia się w skupiska - jest to moment najwyższej zakaźności, ponieważ kontakt z tymi zmianami wiąże się z dużym prawdopodobieństwem zarażenia innej osoby. Faza III: pęcherze pękają, wycieka z nich płyn i powstają owrzodzenia. Faza IV: po ok. 4-6 dniach zmiany wysychają, tworzą się strupy i następuje okres gojenia. Objawy opryszczki wargowej (zdjęcia) Najbardziej charakterystycznym objawem opryszczki są bolesne, wypełnione płynem pęcherzyki, występujące w skupiskach. Zmiany lokalizują się najczęściej na granicy błon śluzowych i skóry - na wargach, na skórze wokół warg. Mogą również pojawić się w jamie ustnej, wówczas występują w postaci aft i białych bolesnych zmian. fot. Opryszczka na ustach/Adobe Stock, Cherries fot. Opryszczka na ustach/Adobe Stock, uwimages Opryszczka na ustach - diagnostyka Opryszczka wargowa może być czasem mylnie rozpoznana jako półpasiec, aftowe zapalenie jamy ustnej lub ospa. Na ogół jednak w diagnostyce wystarczą lekarzowi typowe objawy prezentowane przez chorego. Aby zdiagnozować opryszczkę, można również wykonać dokładniejsze badania: hodowlę wirusa z pobranego materiału (np. płynu z pęcherzyka) oraz badanie DNA HSV również na podstawie pobranego wymazu z miejsc zmienionych chorobowo. Szybki sposób na opryszczkę - czy istnieje? Wiele osób zastanawia się, jak pozbyć się opryszczki w jeden dzień albo jedną noc. Niestety nie ma lekarstwa, które w magiczny sposób pozwoliłoby zlikwidować opryszczkę na ustach w tak krótkim czasie. Leczenie zmian trwa co najmniej kilka dni, na ogół jednak pęcherze znikają w ciągu 1-3 tygodni. Po pojawieniu się na ustach opryszczki, należy pamiętać o tym, aby nie rozdrapywać, ani nie odrywać strupów. Nie tylko wydłuży to cały proces leczenia, ale może również sprawić przeniesienie opryszczki na inną część ciała, np. okolice nosa. Leczenie opryszczki wargowej Leczenie przebiega objawowo. Na opryszczkę wargową stosuje się głównie maści i kremy przeciwwirusowe z acyklowirem lub tabletki z acyklowirem (5 razy dziennie w dawce 200 mg przez 5-10 dni). W przypadku intensywnego bólu ust można przyjmować leki przeciwbólowe. U osób zarażonych wirusem, u których bardzo często (powyżej 6 razy w roku) dochodzi do opryszczki wargowej, stosuje się dłuższą terapię przeciwwirusową tabletkami. Gdy opryszczka nawraca, acyklowir należy przyjmować przez okres ok. 6 miesięcy. Ważne jest także wzmacnianie odporności- mówi dr n. med. Joanna Sułowicz. Przydatne mogą być również plastry na opryszczkę wargową, które wysuszają zmianę i utrudniają zarażenie innej osoby. Ich zaletą z pewnością jest fakt, że opryszczka wargowa jest mniej widoczna. Domowe sposoby na opryszczkę Jeśli opryszka na ustach pojawia się sporadycznie, można zastosować naturalne metody, który przyspieszają gojenie, łagodzą objawy oraz zapobiegają nawrotom choroby: miód na opryszczkę - badania dowodzą, że zmniejsza objawy choroby i przyspiesza gojenie zmian,[1] czosnek na opryszczkę - czosnek na opryszczkę na ustach można stosować zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie, ma on udowodnione działanie przeciwwirusowe [2], niektórzy polecają przykładanie plastra czosnku do zmiany, unikaj słodyczy - zjadanie nadmiaru cukru powoduje, że opryszczka pojawia się częściej i jej objawy są bardziej nasilone,[3] unikaj pokarmów alergizujących - obciążają układ odpornościowy i mogą sprzyjać rozwojowi opryszczki,[4] wybieraj produkty bogate w lizynę (np. sery, jaja, mleko, ryby) - badania dowodzą, że suplementowanie tego białka zapobiega zachorowaniu i wspomaga leczenie opryszczki wargowej,[5] wybieraj produkty bogate w witaminę C - przyspiesza leczenie opryszczki i wspomaga organizm w walce z wirusami,[6] maść cynkowa - cynk ma udowodnione działanie przyspieszające gojenie się opryszczki, działa wysuszająco i przeciwświądowo,[7] preparaty z witaminą E - stosowane miejscowo przyspieszają gojenie się zmian i łagodzą ból,[8] płukanki do ust z szałwią, rumiankiem albo gotowe mieszanki ziołowe na afty i podrażnienia w jamie ustnej - do płukania ust w przypadku pojawienia się zmian na błonie śluzowej. Czy można całkowicie wyleczyć opryszczkę? Trzeba pamiętać, że nie jest możliwe całkowite pozbycie się wirusa opryszczki wargowej. Wirus opryszczki pozostaje w organizmie człowieka przez całe życie, dlatego nie można raz na zawsze wyleczyć choroby. Patogen jest przeważnie w formie uśpionej, a co pewien czas dochodzi do jego reaktywacji. Na ogół jego obecność nie wiąże się z żadnymi objawami. Czy uzupełnianie niedoborów pomaga w walce z opryszczką na ustach? W piśmiennictwie medycznym brak szczegółowych doniesień informujących, aby niedobór konkretnej witaminy lub mikroelementów był odpowiedzialny za częstsze występowanie opryszczki. Należy jednak pamiętać, że to właśnie witaminy i mikroelementy – zwłaszcza witamina B6, B12, C, D, E, A, cynk i selen – odgrywają kluczowa rolę w walce naszego organizmu z bakteriami i wirusami– wyjaśnia dr n. med. Joanna Sułowicz. Opryszczce na ustach można zapobiegać poprzez zdrową i zrównoważoną dietę, umiejętne radzenie sobie ze stresem oraz ruch na świeżym powietrzu (przy czym nadmierny wysiłek sprzyja nawrotom choroby). Dbanie o siebie poprawia odporność i ogólną kondycję organizmu, a to utrudnia wirusowi opryszczki ujawnienie się. Treść artykułu została pierwotnie opublikowana Źródła: (red.), A. Wiercińska-Drapało (red.), Choroby a zakaźne i pasożytnicze, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020,R. Nowicki (red.), S. Majewski (red.), Dermatologia i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019. Czytaj także:Domowe sposoby na opryszczkę - tanie, sprawdzone i ogólnodostępneOpryszczka i koronawirus. Czy COVID-19 może wywołać opryszczkę?Opryszczka narządów płciowych dr n. Sułowiczdermatolog-wenerolog, lekarz medycyny estetycznej Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. W 2004 roku ukończyła Wydział Lekarski Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 2012 roku zdała egzamin specjalizacyjny z zakresu dermatologii i wenerologii oraz uzyskała tytuł doktora nauk medycznych. W 2008 roku ukończyła Podyplomową Szkołę Medycyny Estetycznej Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Jest także członkiem Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Aging. W latach 2005-2018 pracowała jako asystent w Klinice i Katedrze Dermatologii w Krakowie, gdzie oprócz leczenia pacjentów prowadziła także działalność naukową oraz zajęcia dydaktyczne ze studentami polskimi i zagranicznymi. Obecnie związana jest z Wojskowym Szpitalem Klinicznym w Krakowie, pracuje też w SCM estetic. Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! Zakażenie pierwotne często przebiega bezobjawowo. Bywa jednak groźne u małych dzieci i osób z obniżoną odpornością. Przebiega pod postacią ostrego zapalenia błony śluzowej dziąseł i jamy ustnej lub ostrego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych. Pierwotne ostre zapalenie błony śluzowej dziąseł i jamy ustnej głównie dotyczy dzieci. Okres wylęgania wynosi od 3 do 6 dni. Choroba charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, złym samopoczuciem, obrzękiem, zaczerwienieniem i bólem dziąseł, utratą apetytu a nawet jadłowstrętem. Na błonie śluzowej jamy ustnej, dziąsłach, języku i wargach oraz na skórze wokół jamy ustnej pojawiają się pęcherzyki i nadżerki. Obserwuje się powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Ostre objawy trwają około tygodnia, a zmiany na śluzówce i skórze goją się w ciągu 2 tygodni. Wirusy wydalane są ze śliną przez okres powyżej 3 tygodni. Pierwotne zapalenie gardła i migdałków podniebiennych występuje częściej u dorosłych. Wywoływane jest zwykle przez typ 1 wirusa opryszczki (HSV-1), choć przypadki choroby wywołanej przez typ 2 wirusa (HSV-2) też są możliwe. Wtedy jednak wypryski opryszczkowe występują również na narządach płciowych. Choroba rozpoczyna się objawami grypopodobnymi. Chorzy skarżą się na bóle głowy, gardła i mięśni, złe samopoczucie i gorączkę. Następnie pojawiają się pęcherzyki umiejscowione na tylnej ścianie gardła i migdałkach. Pęcherzyki szybko pękają tworząc owrzodzenia. Sporadycznie pojawia się wyprysk opryszczkowy na wargach. U ok. 30% pacjentów z pierwotnym zakażeniem HSV-2 dochodzi do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych o łagodnym przebiegu. Zakażenie nawrotowe przebiega zwykle pod postacią opryszczki wargowej. Częściej wywoływane jest przez typ 1 wirusa. Pojawia się z różną częstością. Zwykle są to dwa incydenty w roku, ale u niektórych pacjentów nawroty mogą pojawiać się nawet raz w miesiącu. Szczyt wydalania wirusa obserwuje się w ciągu pierwszych 24 godzin choroby, jednak niewielkie jego ilości wydalane są do pięciu dni od początku choroby. W przebiegu zachorowania na opryszczkę wargową wywołaną typem 1 wirusa rozwija się odporność nabyta, która zmniejsza ryzyko wystąpienia objawowego zakażenia narządów płciowych wirusami oby typów. Nie wiadomo dokładnie, jaki jest mechanizm ochronnego działania zakażenia HSV-1 wobec późniejszych zakażeń HSV-2. Rodzaje opryszczki: Opryszczka błony śluzowej jamy ustnej i gardła | Opryszczka narządów płciowych | Opryszczka narządów płciowych podczas ciąży | Opryszczka narządu wzroku | Opryszczka skóry fot. Adobe Stock, RFBSIP Spis treści: Opryszczka - czym jest? Opryszczka - drogi zakażenia Rodzaje opryszczki Objawy opryszczki Przyczyny nawrotu opryszczki Opryszczka w ciąży Opryszczka u noworodków Opryszczka u niemowląt i dzieci Leczenie opryszczki Jak się pozbyć opryszczki? Domowe sposoby Powikłania opryszczki Czy można wyleczyć opryszczkę? Opryszczka - czym jest? Opryszczka jest chorobą zakaźną wywoływaną przez Herpes simplex virus (HSV). HSV jest powszechnie występującym DNA-wirusem, który dostaje się do organizmu i pozostaje w nim już do końca życia, co pewien czas uaktywniając się i wywołując objawy. Do pierwszego w życiu zakażenia opryszczką (pierwotnego) dochodzi najczęściej między 16. a 29. rokiem życia. Opryszczka występuje pod postacią pęcherzykowej wysypki, na styku skóry i błon śluzowych, przeważnie w okolicy ust lub narządów płciowych. Chociaż zakażenie w większości przypadków ma łagodny przebieg, może powodować objawy ogólnoustrojowe i wymagać leczenia szpitalnego. Opryszczka najbardziej niebezpieczna jest dla kobiet ciężarnych, noworodków oraz osób z obniżoną odpornością. Opryszczka – drogi zakażenia Do zakażenia opryszczką dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z zakażoną osobą, a dokładniej z wydzieliną zawierającą wirusa, i w mniejszym stopniu drogą kropelkową, np. podczas mówienia z bliskiej odległości. Opryszczka może być transmitowana przez ślinę, poprzez uszkodzenia naskórka oraz w trakcie stosunku płciowego. Najbardziej zaraźliwe są wypełnione płynem i pękające pęcherzyki. Mniej zakaźne są przyschnięte, gojące się zmiany. Do zakażenia opryszczką może dojść gdy występują objawy, ale też podczas bezobjawowej reaktywacji wirusa (ok. 70% przypadków zakażenia). Wirus opryszczki co pewien czas jest obecny w ślinie, nasieniu, wydzielinie z pochwy lub szyjki macicy. Rodzaje opryszczki Wyróżnia się dwa rodzaje wirusa opryszczki: HSV-1 – wywołuje głównie zmiany w okolicy czerwieni wargowej (opryszczka na ustach, opryszczka wargowa), na śluzówce jamy ustnej, dziąseł, spojówek, ale też na tułowiu lub rękach, rzadko zakażenie narządów płciowych (opryszczkę genitalną), HSV-2 – wywołuje opryszczkę narządów płciowych oraz zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Opryszczka – objawy Objawy opryszczki zależą od rodzaju zakażenia (pierwotne czy nawrotowe), miejsca zakażenia, wieku i odporności danej osoby. Objawy opryszczki wargowej Opryszczka na ustach, zwana opryszczką wargową, jest najczęstszą postacią zakażenia wirusem HSV. Jej objawy to: objawy prodromalne: mrowienie i pieczenie w okolicy ust, następnie zaczerwienienie, obrzęk, ciepło, ból lub swędzenie, zanim pojawi się wysypka, bolesne, wypełnione płynem pęcherzyki, występujące w skupiskach, pojawiające się na wargach, skórze wokół warg, a czasami w jamie ustnej - wówczas występują w postaci aft. Objawy pierwotnego zakażenia opryszczką wargową Pierwsze w życiu zakażenie, czyli pierwotne zakażenie wirusem opryszczki, przebiega zwykle jako opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł. Szczególnie narażone są na nie dzieci do 5. roku życia. Na ogół choroba ma łagodny przebieg, ale zdarzają się przypadki wymagające pobytu w szpitalu. Objawami są wówczas: wysoka gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, drażliwość, duże osłabienie, utrudnione przyjmowanie posiłków i płynów, bolesne, drobne pęcherzyki w jamie ustnej, które pękają i zmieniają się w owrzodzenia i nadżerki. Objawy opryszczki narządów płciowych Opryszczka narządów płciowych jest najczęstszą wirusową chorobą przenoszona drogą płciową. Głównym objawem są drobne pęcherze na czerwonym tle, wypełnione płynem w okolicach intymnych. Z czasem pęcherze pękają i zamieniają się w owrzodzenia i nadżerki. U kobiet opryszczka genitalna objawia się: zmianami na wargach sromowych, w pochwie i na szyjce macicy, obrzękiem warg sromowych, bólem, szczególnie w trakcie poruszania się. U mężczyzn opryszczka narządów płciowych objawia się zmianami na napletku, żołędzi i skórze prącia. Objawy pierwotnego zakażenia opryszczką narządów płciowych Objawy pierwotnego zakażenia opryszczką narządów płciowych pojawiają się między 2. a 12. dniem od kontaktu z osobą zakażoną. Należą do nich: pęcherze występujące na początku na wargach sromowych i przedsionku pochwy, z czasem przemieszczające się na krocze i w kierunku odbytu; w niektórych przypadkach pęcherze pojawiają się również w pochwie i na szyjce macicy, dodatkowo mrowienie skóry oraz objawy ogólnoustrojowe, jak podwyższona temperatura, złe samopoczucie, bóle mięśniowe, czasami u kobiet problemy z oddawaniem moczu. Przyczyny nawrotu opryszczki Są pewne czynniki, które sprzyjają nawrotom opryszczki. Do reaktywacji wirusa może dojść w wyniku: nadmiernego stresu, wychłodzenia organizmu, wysiłku fizycznego, przeziębienia, po ekspozycji słonecznej, miesiączki, obniżenia odporności, chorób nowotworowych, przyjmowania leków immunosupresyjnych, urazu w okolicy ust, działania wiatru, mrozu. Opryszczka może pojawić się również bez konkretnej przyczyny. Opryszczka w ciąży Według statystyk około 20% kobiet w ciąży jest zakażonych wirusem opryszczki, a u około 2% dochodzi do zakażenia w trakcie ciąży. Największe ryzyko występuje u kobiet, które mają za sobą związki partnerskie trwające krócej niż rok. Największe ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko występuje wtedy, gdy do zakażenia doszło w drugiej połowie ciąży, szczególnie w III trymestrze oraz w okresie okołoporodowym. Wówczas organizm matki nie jest w stanie wytworzyć wystarczającej ilości przeciwciał i dziecko jest zagrożone najbardziej poważnymi powikłaniami. Najbardziej niebezpieczne zakażenia w trakcie ciąży, to zakażenia pierwotne (pierwsze w życiu). Jeśli u kobiety dojdzie tylko do nawrotu opryszczki w trakcie ciąży, to ryzyko przeniesienia wirusa na noworodka jest znacznie mniejsze, niż w przypadku pierwotnego zakażenia. Wynika to z faktu, że organizm matki jest uzbrojony wtedy w większą liczbę przeciwciał, a dodatkowo w trakcie nawrotu choroby namnażanie wirusa jest mniejsze niż w okresie pierwotnego zakażenia. Zakażenie opryszczką w czasie ciąży jest zagrożeniem dla płodu i może prowadzić do: poronienia (do poronień dochodzi w 25% przypadków, gdy do zakażenia płodu opryszczką doszło do 20. tygodnia ciąży), niskiej masy urodzeniowej, przedwczesnego porodu, małogłowia, jaskry, zapalenia tęczówki, małoocza. Bardzo ważna jest profilaktyka. Jeśli partner kobiety ciężarnej jest zakażony opryszczką narządów płciowych, powinien stosować prezerwatywy, a czasami zaleca się przeciwwirusowe leczenie lub całkowite powstrzymanie się od zbliżeń. Jeżeli partner kobiety ciężarnej przechodzi opryszczkę na ustach, to odradzany jest kontakt oralny. W takich przypadkach należy rozważyć profilaktyczne leczenie przeciwwirusowe partnera. Opryszczka u noworodków Do zakażenia opryszczką noworodka może dojść przez łożysko pod koniec porodu, w trakcie porodu lub zaraz po porodzie. Noworodkom zagraża cięższa choroba niż u niemowląt i starszych dzieci. Przebieg takiego zakażenia może być różnorodny. Jeśli doszło do wewnątrzmacicznego zakażenia opryszczką pod koniec ciąży, to u noworodka objawy opryszczki są widoczne bezpośrednio po urodzeniu lub w ciągu 24-48 godzin po urodzeniu. Gdy do zakażenia u noworodka doszło w czasie porodu, objawy pojawiają się kilka - kilkanaście dni później. U niektórych noworodków rozwijają się zmiany skórne, śluzówkowe, zmiany w obrębie oczu, u innych występuje postać ogólnoustrojowa o śmiertelności od 30% w przypadku leczonej choroby do 90%, gdy nie jest leczona. Zakażenie uogólnione może powodować u dziecka uszkodzenie wątroby, zakażenie układu oddechowego oraz uszkodzenie nadnerczy. Gdy wirus opryszczki zaatakuje ośrodkowy układ nerwowy, to w zdecydowanej większości przypadków (70% noworodków) dochodzi do uszkodzeń neurologicznych. Inną postacią zakażenia noworodkowego jest opryszczka rozsiana – dotyczy ona wielu narządów. Zdarza się, że przebiega z opryszczkowym zapaleniem mózgu. W aż 80% przypadków ta postać choroby kończy się śmiercią. Jeśli dojdzie do zakażenia opryszczką u noworodka, konieczna jest hospitalizacja i jak najszybsze podanie dziecku leku przeciwwirusowego. Jeśli kobieta po porodzie ma czynną opryszczkę i boi się zakazić noworodka, powinna podjąć działania zapobiegawcze: unikać bezpośredniego kontaktu dziecka ze zmianami i często myć ręce. Opryszczka u niemowląt i dzieci Niemowlęta i dzieci mogą zakazić się opryszczką w wyniku kontaktu z osobami z otoczenia, u których występuje aktywna postać zakażenia. U dzieci i niemowląt opryszczka ma na ogół dość łagodny przebieg. Pierwotne zakażenie jest często bezobjawowe lub ma postać opryszczkowego zapalenia jamy ustnej. Z objawami opryszczki u niemowlaka należy zgłosić się do pediatry w celu przepisania leku przeciwwirusowego. Leczenie opryszczki Należy zacząć od tego, że opryszczka powinna być leczona. Badania wskazują, że szybkie wdrożenie leczenia przeciwwirusowego pozawala skrócić czas, zasięg i nasilenie choroby, ale przede wszystkim zapobiega powikłaniom. Podstawowym lekiem stosowanym w zakażeniu opryszczkowym jest acyklowir – lek przeciwwirusowy na receptę, który hamuje replikację wirusów HSV-1 i HSV-2, ale też innych spokrewnionych wirusów. Lek powinien być podany w okresie objawów prodromalnych lub jak najwcześniej od pojawienia się pierwszych zmian. Jest wtedy najskuteczniejszy. Acyklowir najczęściej jest podawany doustnie, a czasami dożylnie (w przypadku dzieci do 3. miesiąca życia, upośledzonej odporności lub ciężkiej postaci opryszczkowego zakażenia narządów płciowych). Leczenie opryszczki może występować w różnych schematach. Aby wyleczyć opryszczkę wargową, przyjmuje się na ogół 200 mg acyklowiru 5 razy dziennie lub 400 mg 3 razy dziennie przez 5-10 dni. Inne leki na opryszczkę to walacyklowir oraz famcyklowir. Stosowane miejscowo maści i kremy nie są zalecane jako główna metoda leczenia opryszczki, ponieważ są mniej skuteczne i sprzyjają lekooporności wirusa. Jak pozbyć się opryszczki? Domowe sposoby Jeśli zakażenie opryszczką ma ciężki przebieg, zmiany pojawiły się na narządach płciowych albo są nasilone, zawsze należy udać się do lekarza. W przypadku niewielkich zmian w okolicy ust, można zastosować domowe leczenie. Do naturalnych środków stosowanych na „zimno” na ustach należą: miód, płukanki ziołowe z szałwii albo rumianku, czosnek, preparaty z witaminą E do stosowania miejscowego, witamina C, maść cynkowa. Aby pozbyć się opryszczki, lepiej unikać słodyczy (nadmiar cukru nasila objawy) oraz pokarmów alergizujących (mogą osłabiać zdolność organizmu do walki z chorobą). Powikłania opryszczki Opryszczka może skutkować różnorodnymi powikłaniami. Zagrożone są zwłaszcza osoby z obniżoną odpornością oraz kobiety ciężarne, u których zakażenie może rzutować na zdrowie płodu i dziecka po narodzinach. Do powikłań opryszczki wargowej należą: wyprysk opryszczkowaty Kaposiego, zapalenie siatkówki, powikłania ciąży (szczególnie, gdy doszło do pierwotnego zakażenia). Do powikłań opryszczki narządów płciowych należą: zapalenie nerwów obwodowych, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wątroby, powikłania ciąży. Czy można całkowicie wyleczyć opryszczkę? Zakażenie wirusem opryszczki jest nieuleczalne. Po pierwszym okresie objawowym wirus opryszczki ukrywa się w zwojach nerwowych przez całe życie osoby zakażonej – w obrębie głowy w nerwie trójdzielnym, a poniżej pasa w zwoju krzyżowym. Tam pozostaje w formie utajonej (latentnej). Okresowo dochodzi do bezobjawowej lub objawowej reaktywacji wirusa. Źródła: R. Nowicki (red.), S. Majewski (red.), Dermatologia i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019, A. Boroń-Kaczmarska (red.), A. Wiercińska-Drapało (red.), Choroby a zakaźne i pasożytnicze, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020, A. Lesiak, J. Narbutt, Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, Forum Dermatologicum 2017;3(4):147-151. Czytaj także:Ospa u dziecka – ospa wietrzna objawy, zdjęcia, leki i leczeniePółpasiec - objawy, zdjęcia zmian skórnych, zarażanie, leczenieOpryszczka narządów płciowychDomowe sposoby na opryszczkę - tanie, sprawdzone i ogólnodostępne Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! Opryszczka w jamie ustnej jest bardzo bolesna, dlatego lekarz przepisuje dziecku przede wszystkim leki łagodzące ból. Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej u dzieci powodowane jest przez wirus opryszczki. Jak długo trwa opryszczka w jamie ustnej dziecka? Jakie są objawy wirusowego opryszczkowego zapalenia jamy ustnej i jakie jest leczenie opryszczki w jamie ustnej? Przyczyną opryszczkowego zapalenia jamy ustnej u dzieci jest wirus opryszczki (Herpes simplex). Wywołuje on nawracające wykwity pęcherzykowe na wargach. Chorują prawie wyłącznie dzieci między pierwszym a piątym rokiem życia. Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej trwa od 8 do 14 dni. W tym czasie dziecku nie wolno chodzić do przedszkola czy szkoły. Nie powinno również stykać się z osobami o obniżonej odporności organizmu (noworodki, niemowlęta, kobiety w ciąży, ludzie starsi). Zakażenie pierwotne wirusem opryszczki u dzieci może przebiegać bezobjawowo lub pod postacią zapalenia jamy ustnej. Źródłem zakażenia może być zarówno osoba chora jak i bezobjawowy nosiciel. Przeniesienie choroby jest możliwe przez kontakt bezpośredni, tj. przez ślinę (np. w wyniku całowania) lub pośredni, tj. przez kontakt z przedmiotami, które są zanieczyszczone śliną osoby będącej nosicielem wirusa. Wirusy opryszczki (Herpes simplex) zagnieżdżają się w komórkach nerwowych, by po latach, w stanach obniżonej odporności organizmu, np. w czasie gorączki, miesiączki, w stanach stresu, a także po intensywnym nasłonecznieniu aktywować się. Okres wylęgania trwa od 4 do 6 dni. Przeczytaj: Opryszczka u dzieci: wirusowa choroba skóry i błon śluzowych Opryszczka w ciąży - co robić? Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej - objawy Przy opryszczkowym zapaleniu jamy ustnej początkowo dziecko gorączkuje (gorączka może być bardzo wysoka) i źle się czuje. Na całej powierzchni błony śluzowej jamy ustnej (języka, policzków, dziąseł, podniebienia i gardła) tworzą się pęcherzyki wypełnione białawym płynem, a okoliczne tkanki są mocno zaczerwienione. Dziecko wyraźnie się ślini, a z jego ust można wyczuć nieprzyjemny (określany jako gnilny) zapach. Przeczytaj także: Prawdy i mity na temat opryszczki Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej - leczenie Zmiany w jamie ustnej są bardzo bolesne - dlatego lekarz przepisuje dziecku przede wszystkim leki łagodzące ból, którymi trzeba pędzlować zmiany w jamie ustnej, zwłaszcza przed posiłkami. W przypadku dużej ilości wykwitów dziecko otrzyma dodatkowe leki przeciwbólowe w postaci czopków lub syropu. Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej - opieka nad dzieckiem Dieta dziecka powinna być płynna lub papkowata, porcje niewielkie, posiłki nigdy gorące - co najwyżej letnie. Nie należy dziecku podawać potraw kwaśnych ani ostro przyprawionych, a także napojów gazowanych. Ponieważ czasie choroby dziecko nie może myć zębów, podawaj mu kilka razy dziennie zimną, czystą wodę do przepłukania ust. Przeczytaj: Matka ostrzega: "Wirus opryszczki o mało nie zabił mojego dziecka" Choroby wieku dziecięcego. Czy rozpoznasz je po objawach? Pytanie 1 z 10 Powiększenie oraz obrzęk ślinianki przyusznej, wysoka gorączka, złe samopoczucie, ból podczas jedzenia i picia to jedne z najczęstszych objawów: zapalenia gardła zapalenia ucha świnki grypy Opryszczka wargowa powstaje w wyniku działania wirusa opryszczki HSV. Jak się jej szybko pozbyć – jakie leki i maści stosować? Czy opryszczką można się zarazić? Jakie objawy daje wirus opryszczki HSV, poza pęcherzykami? Opryszczka – opis Opryszka na ustach wywoływana jest przez wirusy HSV1 oraz HSV2. To choroba zakaźna, którą znamy również pod innymi nazwami, np. febra, skwarka, zimno na ustach. Opryszczka wargowa zazwyczaj ma bardzo łagodny przebieg – nie towarzyszą nam objawy ogólne, np. gorączka, a zakażenie tym wirusem jest powszechne. Co sprzyja zakażeniu? Głównie osłabiona odporność lub stres. Opryszczka na ustach objawia się najczęściej krostami, owrzodzeniami, bolesnymi pęcherzami w okolicach ust. W cięższej postaci może wystąpić opryszczkowe zapalenie całej jamy ustnej – wówczas opryszczka pojawia się np. na języku. Są również poważniejsze postaci zakażenia wirusem opryszczki - o czym piszemy w dalszej części artykułu (ale dotyczą one głównie małych dzieci i osób z obniżoną odpornością). Wirus opryszczki a półpasiec i ospa wietrzna Opryszczka wywoływana jest przez wirus opryszczki HSV1 lub HSV2. Oba wirusy są spokrewnione z wirusami ospy wietrznej oraz półpaśca, o czym pisaliśmy w osobnym artykule. Jeśli doszło do zakażenia wirusem opryszczki HSV1, może pojawić się opryszczka w jamie ustnej, nosie, czasami na narządach płciowych. Z kolei wirus HSV2 powoduje opryszczkę głównie na narządach płciowych. Według danych epidemiologicznych, aż 90% dorosłych osób jest nosicielami wirusa opryszczki typu 1, czyli HSV1, a u 10% występuje wirus opryszczki HSV2. Czy opryszczką można się zarazić? Tak, opryszczka jest zaraźliwa. Do zakażenia dochodzi przede wszystkim poprzez kontakt z płynem surowiczym z pęcherzyków. Wirus opryszczki HSV1 występuje w ślinie, a więc można się nim zarazić zarówno przy kontakcie z płynem surowiczym z pęcherzyków, jak i poprzez korzystanie z osobą zakażoną np. ze wspólnych ręczników. Gdy dojdzie do zakażenia, wirus przenika przez błonę śluzową do naszych komórek naczyń krwionośnych, po czym powoduje stan zapalny, czego wynikiem jest powstanie martwicy śródbłonka, a co za tym idzie – może pojawić się płyn surowiczy. Wirus namnaża się w pęcherzykach przez około 6 dni. Po tym czasie nasz układ odpornościowy zaczyna reagować na obecność wirusa i pęcherzyki zaczynają pękać i się goić. Jeśli zakaziliśmy się wirusem opryszczki typu 1 (HSV1), choroba przebiega z raczej bezobjawowo – ale nie jest to regułą. Do zakażeń dochodzi najczęściej w wieku dziecięcym i od tego momentu wirus pozostaje w uśpieniu i może wywoływać opryszczkę wargową, gdy nasz organizm ulega osłabieniu. Inaczej jest w przypadku pierwotnego zakażenia wirusem opryszczki – wówczas choroba ma o wiele ostrzejszy przebieg – dopiero nawroty choroby przebiegają nieco łagodniej. Zakażenie HSV1 – jakie przybiera postaci? Zakażenie wirusem HSV1 zwykle objawia się opryszczką wargową – ale nie tylko. Poniżej przedstawiamy wszystkie możliwości. Opryszczka wargowa – najczęstsza postać nawrotowa, łagodna, zwykle w okolicach ust. Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej – zwykle ma postać pierwotnego zakażenia HSV1. Pęcherzyki pojawiają się w okolicach ust i na błonie śluzowej jamy ustnej. Przebieg jest nieco cięższy niż przy opryszczce wargowej, ponieważ może pojawić się np. gorączka. Zanokcica opryszczkowa oraz opryszczka skóry – zanokcica to zakażenie wału paznokciowego. Zmiana jest bardzo bolesna. Może występować także w innych okolicach skóry. Zapalenie spojówek i rogówki – to postać opryszczki zaliczana do groźnych, ponieważ może skutkować nawet utratą wzroku, ponieważ dochodzi do zmętnienia rogówki. Opryszczkowe zapalenie mózgu – to bardzo rzadka postać zakażenia opryszczką – zapada na nią rocznie zaledwie 1 osoba na 500 000. Zwykle chorują na nią dzieci oraz dorośli po 50. roku życia. Objawy to gorączka, drgawki, zaburzenia świadomości, niedowłady i porażenia nerwów czaszkowych. U dzieci dodatkowo występuje obrzęk tarczy nerwu wzrokowego. Zakażenia narządowe – to również dość rzadka forma opryszczki. Dotyka wielu narządów – dochodzi do zapalenia przełyku czy wątroby. Na tę postać najbardziej narażone są osoby z obniżoną odpornością (chemioterapia, AIDS, przeszczep narządów). Przebieg choroby jest bardzo ciężki. Opryszczka wargowa – najczęstsze objawy swędzenie, mrowienie i pieczenie w okolicy ust, zaczerwienie oraz napięta skóra wokół warg, pojawienie się małych grudek, krostek, pęcherzyków lub bolesnych owrzodzeń na ustach, ogólny ból w okolicy ust, nadżerki i strupy. Uwaga! Przebijanie pęcherzyków wcale nie przyspieszy wyleczenia opryszczki! Co gorsza, przy wylaniu się płynu surowiczego z pęcherzyka, może dojść do jego rozprzestrzenienia się w inne miejsce, prowadząc np. do opryszczki w rogówce, nosie lub jamie ustnej. Czynniki sprzyjające nawrotowi opryszczki wargowej Aby wystąpił nawrót opryszki wargowej (wywoływanej przez wirus HSV1) wirus potrzebuje zwykle sprzyjających mu warunków. To osłabiona odporność organizmu, stan grypy lub przeziębienia, wysoka gorączka, wysoka temperatura, długa ekspozycja na promieniowanie UV, silny stres, występowanie innych chorób zakaźnych, urazy mechaniczne w okolicach ust, wyziębienie organizmu, anemia, niedożywienie organizmu, u kobiet miesiączka. Opryszczka wargowa – wygląd i fazy rozwoju Poniżej przedstawiamy kilka zdjęć opryszczki wargowej u różnych osób. Opryszczka na ustach - zdjęcie nr 3 Opryszczka na ustach - zdjęcie nr 2 Opryszczka na ustach - zdjęcie nr 1 I faza opryszczki – swędzenie oraz pieczenie okolic ust, a niekiedy widoczne zaczerwienienie. II faza opryszczki – pojawienie się małych grudek w okolicy ust (w postaci krost), uczucia mrowienia i swędzenia. III faza opryszczki – pojawienie się pęcherzyków z płynem surowiczym. IV faza opryszczki – pęcherzyki zaczynają pękać (zwykle dochodzi do tego po ok. 7 dniach od pierwszych objawów). V faza opryszczki – w miejscu pękniętych pęcherzyków pojawiają się nadżerki. VI faza opryszczki – gojenie się zmian. Opryszczka – leki, maści i domowe sposoby Nie jest możliwe całkowite pozbycie się wirusa z organizmu, jeśli doszło do zakażenia. Jedyne leczenie, jakie możemy podjąć, to stosować maści na opryszczkę, aby przyspieszyć i złagodzić jej przebieg. W tym celu poleca się maści z antybiotykami, a także tabletki (leki przeciwwirusowe). O rodzaju leczenia powinien zdecydować lekarz. Jeśli opryszczka jest wyjątkowo dokuczliwa i bolesna, możliwe jest zastosowanie leków przeciwbólowych (działających ogólnie lub miejscowo znieczulających). Jeśli nawroty opryszczki są bardzo częste, lekarz może zdecydować o terapii, która będzie przeciwdziałać pojawieniu się opryszczki. Z dostępnych leków na opryszczkę mamy do wyboru kremy (np. Zovirax, Vratizolin, Herpex, Axoviral), płyny (np. Sonol), plastry (np. DermaPlast Hydro, Compeed Cold Sore), tabletki (np. Hevipoint). A jak domowymi sposobami radzić sobie z opryszczką? Istnieje kilka metod, które u niektórych osób się sprawdzają – ale raczej przy łagodnym przebiegu choroby. Do nich należy np. smarowanie zmian miodem, aloesem, szałwią, rumiankiem lub miętą (zaparzone torebki po herbacie), czosnkiem lub cebulą, olejkiem z drzewa herbacianego. Na forach internetowych możemy też przeczytać o okładach z rozmoczonej w wodzie polopiryny lub aspiryny przez około 10 minut. Opryszczka wargowa a wystąpienie miesiączki Jak wcześniej wspomnieliśmy, czynnikiem sprzyjającym nawrotowi opryszczki jest u kobiet miesiączka. Dzieje się tak, ponieważ układ odpornościowy pracuje wówczas inaczej niż zwykle – szczególnie na kilka dni przed wystąpieniem menstruacji. Dlatego w tym czasie zaleca się, aby bardziej dbać o higienę okolic ust (a jeśli pojawią się np. grudki, nie należy ich dotykać – chyba że w celu nałożenia maści) oraz dokładnie myć ręce. Opryszczka w ciąży O ile opryszczka narządów płciowych w ciąży jest groźna, o tyle postać wargowa nie przysporzy tylu problemów. Organizm kobiety w ciąży jest szczególnie narażony na nawrót opryszczki, ponieważ mamy do czynienia ze spadkiem odporności i wieloma zmianami hormonalnymi. Przypadkiem groźnej opryszczki wargowej jest jej występowanie po raz pierwszy – właśnie w ciąży. Wówczas jej przebieg może być ciężki i stanowić zagrożenie dla ciąży. Jak leczyć opryszczkę w ciąży? Przede wszystkim należy udać się do lekarza (rodzinnego lub ginekologa) i nie stosować żadnych leków bez jego wiedzy. Zwykle zaleca się leczenie tabletkami bezpiecznymi dla płodu, maściami i witaminą B. Opryszczka u małego dziecka Do zakażenia wirusem HSV1 dochodzi zazwyczaj w dzieciństwie, od około 6 miesiąca życia, do 5 roku. Warto wiedzieć, że im młodsze jest dziecko, tym gorszy będzie przebieg choroby, ale niezależnie od wieku, należy udać się z dzieckiem do lekarza, aby jak najszybciej wdrożyć leczenie. Naszym zadaniem jest także pilnowanie, aby dziecko nie rozdrapywało zmian opryszczkowych, ponieważ bardzo łatwo przeniosą się one na inne miejsca. Często opryszczka wargowa u dzieci przebiega razem z opryszczkowym zapaleniem jamy ustnej oraz dziąseł. Pojawia się ponadto gorączka, opuchlizna dziąseł, często ślinotok. Opryszczka – śmiertelna dla noworodków Najgorszy przebieg opryszczki dotyka noworodki, gdzie z powodu wirusa może dojść nawet do śmierci dziecka. Wirus atakuje nie tylko okolice ust, ale także całą twarz, oczy, gardło, język, przełyk, podniebienie, a niekiedy nawet całe ciało. Zmiany są bardzo niebezpieczne i kierują się ku centralnemu układowi nerwowemu. A gdy tak się stanie, mogą pojawić się napady padaczkowe, groźne drgawki, ospałość i wybrzuszenie ciemiączka. Zakażenie wirusem opryszczki u noworodków ma więc przebieg bardzo gwałtowny i dotyczy wielu narządów. Podnosi np. poziom enzymów wątrobowych, przez co dochodzi do uszkodzenia wątroby. Może zacząć się także obumieranie jelit lub zapalenie mózgu. KAŻDA godzina jest wówczas na wagę złota, ponieważ śmiertelność przy nieleczonej opryszczce u noworodków wynosi prawie 80%! Poza tym po zakażeniu mogą wystąpić trwałe powikłania neurologiczne. Nie należy więc bagatelizować opryszczki u tak małych dzieci, a gdy sami mamy opryszczkę, koniecznie dbajmy, aby nie zarazić dziecka. Bibliografia Marczyńska M., Opryszczka u dzieci, Pediatr Dypl. 2012;16(2):44-49, źródło: (dostęp: Lesiak A., Joanna Narbutt J., Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, Forum Dermatologicum 2017, tom 3, nr 4, 147–151. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące zakażeń wirusem opryszczki zwykłej u kobiet ciężarnych 2006–2011. Kuchar E., Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej u dorosłych, źródło: (dostęp:

opryszczka w jamie ustnej forum